Σωτήρης Τσιλίκας (sotiris_tsilikas@yahoo.gr)
Ψυχίατρος – Ψυχοθεραπευτής
Διευθυντής ΕΣΥ
Έαρ ……………..22 Μαρτίου 2012
Άνθρωπος, Κοινωνία και Κατάθλιψη
Ας επιδιώκουμε την αξιοπρέπεια και ας σκεφτόμαστε τα παιδιά, που είναι το μέλλον.
Κατάθλιψη είναι ένα σύνδρομο, που χαρακτηρίζεται -μεταξύ άλλων - από την πολύ μεγάλη σε ποσότητα αλλά και σε διάρκεια θλίψη.
Δηλαδή η απώλεια, που ισοδυναμεί με ένα χτύπημα, μπορεί να τραυματίσει και να προκαλέσει ψυχικό τραύμα. Έτσι εμφανίζεται η Κατάθλιψη, μεψυχικό πόνο, ψυχική «αιμορραγία», ενεργειακό «στράγγισμα», απόσυρση, και έγκλειση στον εαυτό.
Αν αντιδράσει ο οργανισμός και παραχθεί θυμός (καταστροφική ενέργεια), είτε ανέκφραστος σαν στάση, είτε εκφρασμένος σαν συμπεριφορά, αυτός, ανδεν ελεγχθεί, ενστικτώδικα μπορεί να στραφεί και να στοχοποιήσει:
Α. Τον εαυτό (αυτοκτονία), θεωρώντας τον Εαυτό ανάξιο που δεν απέτρεψε την απώλεια, που του φέρει και τόσο πόνο, που δεν αντέχεται.
Β. Άλλους στόχους. Είτε αιτιολογικούς της απώλειας, είτε ευκαιριακούς, που απλώς ξεσπά εκεί εκτονωτικά ο θυμός (βλέπε γήπεδα).
Όμως, εκτός της κατάθλιψης και της αυτοκτονιακής κατάστασης στο άτομο, υπάρχει και η κατάθλιψη – αυτοκτονιακή κατάσταση στον συνολικόοργανισμό ομάδας ατόμων, αλλά και γενικότερα συγκεκριμένης κοινωνίας.
Όταν μια ομάδα έχει και θρηνεί απώλειες: Ασφάλειας (και αίσθηση ανασφάλειας), οικονομικά, κοινωνικά, εθνικά, απώλεια εργασίας, αδιέξοδα καιαπώλεια ελπίδας, αν δεν ξεπερασθεί κατ΄ αρχήν το πένθος και δεν επανέλθει η ελπίδα, τότε μπορεί να εμφανισθεί επιπλοκή (επιπεπλεγμένο πένθος) μεκατάθλιψη. Ίσως να εμφανισθούν αυτοκτονιακή κατάσταση, με παραίτηση ή αντίθετα αυτοεπιθετικότητα. Ακόμα μπορεί να εμφανισθεί έκφραση -εκτόνωση της επιθετικότητας προς το περιβάλλον, με συνέπεια την αύξηση του κοινού εγκλήματος, το μουτζούρωμα τοίχων, μνημείων, έως την κοινωνικήαναταραχή.
Τότε την ομάδα – Κοινωνία, την εκπροσωπούν και την εκφράζουν –για λογαριασμό της- ευαίσθητα μέλη της, που σαν αισθητήρες δείχνουν τιςανιχνευόμενες αρνητικές κοινωνικές παραμέτρους.
Προσοχή! Οι ιθύνοντες νόες στην κοινωνία χρειάζεται να αναγνωρίζουν και να προσέχουν τους αισθητήρες αυτούς, αν θέλουν να λένε ότι νοιάζονται γιατην κοινωνία. Εδώ δεν χρειάζεται λύπηση, ή ελεημοσύνη, ούτε η βία. Αντίθετα χρειάζεται ο σεβασμός και η μέριμνα για τα άτομα αυτά, που παίζουν τορόλο του ανιχνευτήρα. Χρειάζεται να αντιμετωπίζονται με σεβασμό ως άνθρωποι, αλλά και όπως τα σεισμολογικά μηχανήματα από τους σεισμολόγους.
Σε «Επιδημία» αυτοκτονιών για τον ίδιο λόγο, από τα κρούσματα αυτά, η Κοινωνία, μέσω της Πολιτείας, χρειάζεται να εξετάσει αιτιολογικά το θέμα καινα λάβει θετικά μέτρα για το σύνολο Κοινωνία.
Σε σχέση με τα ανωτέρω, σε μια κοινωνία, είναι πολύ σημαντικό όχι απλώς να επισημαίνονται, αλλά να ανιχνεύεται κατά τον επιστημονικό τρόπο,εντελώς συνειδητά και με χρήση της κοινής λογικής:
Το τρέχον ψυχολογικό κλίμα (θετικό, αρνητικό, η ελπίδα)
Οι τρέχουσες ιδέες (κοινή γνώμη) και
Οι εμφανιζόμενες συμπεριφορές
Από ποιους μπορεί και είναι απαραίτητο να γίνεται αυτό;
Από τους δημοσιογράφους (το κάνουν καλώς ή κακώς, έτσι κι αλλιώς), από τους κυβερνώντες, από τους ειδικούς και τον ενεργό πολίτη.
Επομένως, αν σε μια κοινωνία εμφανισθούν:
- Πεσμένο ή αρνητικό ψυχολογικό κλίμα, με αισθήματα οργής, απογοήτευση, απαισιοδοξία, έλλειψη ελπίδας, ανασφάλεια, χωρίς κινητοποιήσεις.
- Ιδέες ενοχής, αναξιότητας («εμείς φταίμε που συνέβησαν αυτά», «είμαστε άχρηστοι, δεν αξίζουμε τίποτα, βούρδουλας που μας χρειάζεται…»).
- Έγκλειση στον εαυτό, απόσυρση, γενικά φυγές, ή έκφραση του θυμού με αυτοκαταστροφικές δράσεις (πέρασμα στην πράξη με αυτοκτονικές ενέργειες).
- Ετεροκαταστροφικές δράσεις ― βαρβαρότητες – ετεροκτονία (φόνος), δηλαδή πέρασμα στην πράξη με στοχοποιήσεις με θανατερή ενέργεια, ατόμων,αντικειμένων, καταστάσεων.
Τότε η κοινωνία πάσχει από κατάθλιψη και μπορεί -ως αναφέρθηκε- πράγματι να φθάσει στην παραίτηση ή και να ... αυτοκτονήσει(αυτοκαταστροφή).
Εδώ προσοχή. Μπορεί να υπάρχει συσσωρεμένος σε μεγάλη ποσότητα, ανέκφραστος ακόμη θυμός.
Αν ο θυμός αποτελέσει δημιουργική δύναμη συνειδητά, έχει καλώς.
Αν όμως εκφρασθεί χωρίς έλεγχο, ενστικτώδικα, τότε μπορεί να έχουμε αγελαίες καταστάσεις, με ότι μπορεί να συνεπάγεται αυτό.
Την αυτοκτονία της Κοινωνίας πιθανόν να την επιθυμούν και να την ενισχύουν διάφοροι.
Όμως, θέλουμε να ελπίζουμε, οι συνειδητοί ταγοί της νόμιμης εξουσίας και όλοι οι συνειδητοποιημένοι πολίτες, ούτε βέβαια την επιδιώκουν, ούτε τηνεύχονται, αλλά αντίθετα με ειδική γνώση απαραίτητα, χρειάζεται να φροντίζουν :
α. Να προστατεύσουν την κοινωνία που βρίσκεται σε κατάσταση επικινδυνότητας.
β. Να συμβάλλουν στη θεραπεία της, έχοντας οι ίδιοι συμπεριφορά «Θέση – έκφραση».
γ. Με τη θετική τους στάση – συμπεριφορά, να αναθερμαίνουν την ελπίδα.
δ. Η θεραπεία της Κατάθλιψης στην Κοινωνία, χρειάζεται να είναι όχι συμπωματική, αλλά πάντα αιτιολογική.
ε. Να φροντίζουν για το σημαντικότερο όλων των ενεργειών, που αποτελεί την … Πρόληψη.
Αν σε μια Κοινωνία, η Πολιτεία δεν ενδιαφέρεται για τα ανωτέρω, αυτό σημαίνει ότι η Πολιτεία αυτή έχει ανθρώπινο δυναμικό (λειτουργούς) καιμηχανισμούς, κατώτερους των περιστάσεων, για να χρησιμοποιηθεί ένας πολύ ήπιος χαρακτηρισμός.
Ο απλός πολίτης χρειάζεται να ενδιαφέρεται για τα ανωτέρω, για να επισημαίνει κακούς μηχανισμούς και να ξυπνάει όσους λειτουργούς βλέπει να είναισε νάρκη, για να χρησιμοποιηθεί και εδώ ένας πολύ ήπιος χαρακτηρισμός.
Θέλουμε την καλή θεσμισμένη εξουσία, που το νόμιμο να είναι ταυτόχρονα και ηθικό. Να σημειώσουμε ότι η κάθε κακή εξουσία, φροντίζει να προβάλλειέναν αληθινό ή κατασκευασμένο κίνδυνο. Προκαλείται ανασφάλεια και φόβος. Λόγω της ανασφάλειας, ο πολίτης επιζητεί προστασία, που του την«παρέχει» η κακή εξουσία, που το παίζει προστάτης. Ο πολίτης συντηρεί και προστατεύει αυτόν τον προστάτη, παίζοντας έτσι το παιχνίδι της κακήςεξουσίας.
Να μην ξεχνούμε: Φόβος είναι το εργαλείο καθυπόταξης ατόμων και συνειδήσεων.
Μας χρειάζονται απαραίτητα στη ζωή, η ελπίδα και τα όνειρα, αλλά και η ισχυρή επίγνωση της πραγματικότητας και της ιστορικής της διαδρομής. Λαοί που αγνοούν την ιστορία τους, επαναλαμβάνουν τα ίδια λάθη.
Ας αναζητούμε συνειδητά: Δημιουργικότητα, φιλία, την επικοινωνία, τη συμπόνια, τη συνεργασία, τη γνώση, το γέλιο και όσο είναι δυνατόν, τη χαρά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου